Каля мемарыяльнага комплексу «Азарычы», каб ушанаваць памяць нявінных ахвяр Вялікай Айчыннай вайны, сабраліся прадстаўнікі абласной і раённай вертыкалі ўлады, грамадскія дзеячы, працоўныя калектывы, святары, моладзь. Удзел у мітынгу прынялі і былыя вязні Азарыцкіх канцлагераў. Ускладанне кветак і вянкоў да мемарыяла апярэдзіла хвіліна маўчання.

У сакавіку 1944 года фашысты сагналі за калючы дрот каля вёсак Азарычы, Дзерць, Падасіннік больш за 33 тысячы жыхароў з розных раёнаў Гомельшчыны, Магілёўшчыны, суседніх абласцей Расіі. У асноўным непрацаздольных. З іх звыш 15 тысяч дзяцей.

 

Гэта быў цэлы комплекс канцлагераў пад адкрытым небам, які стаў полем для жахлівага эксперыменту нацысцкіх злачынцаў. Вязняў прымусова заражалі тыфам, каб стварыць заслон з тысяч хворых людзей перад наступаючымі часткамі Чырвонай арміі.

 

10 дзён, на думку некаторых гісторыкаў, і даўжэй, няшчасныя туліліся на голай зямлі без ежы, вады, меддапамогі. Ім забаранялася разводзіць агонь, нават збіраць галлё на подсцілку. А тэмпература ў тыя сакавіцкія ночы апускалася да мінус 15. Маці збівалі дзяцей у групкі, накрывалі лахманамі. Ваду бралі з брудных лужын... Выжывалі як маглі сярод трупаў. Кожныя суткі адбіралі сотні жыццяў.

 

У сваім слове да прысутных намеснік старшыні аблвыканкама Дзмітрый Алейнікаў падкрэсліў, што Азарыцкія фабрыкі смерці з'яўляюцца адным з самых гнюсных злачынстваў фашыстаў у гады Вялікай Айчыннай вайны. Мы схіляем галовы, сказаў Дзмітрый Вадзімавіч, перад кожнай ахвярай гэтых лагераў, а таксама перад мужнасцю тых, хто здолеў выжыць і даў жывучым сапраўдны ўрок мужнасці.

 

Такія месцы, як комплекс «Азарычы», прасякнуты болем і пакутай. Тым, хто не верыць фактам генацыду беларускага народа, хочацца пажадаць: ідзіце і глядзіце – у Азарычы, Алу, Хатынь, Боркі, Трасцянец, Чырвоны Бераг... Сотні іх, гэтых журботных месцаў.

 

Акрамя смутку, гэтыя мемарыялы сімвалізуюць для нас і вялікую адказнасць. За тое, што памяць пра вайну і яе ахвяр не сатрэ час. За захаванасць і абарону гістарычнай праўды. За тое, што мы, беларусы, зробім усё, каб такое зло ніколі не паўтарылася на нашай зямлі.